Zaburzenie to termin, który powszechnie stosowany jest w klasyfikacjach różnych jednostek chorobowych tj. DSM-IV i ICD-10 będący określeniem na szereg objawów klinicznych bezpośrednio związanych z cierpieniem i takimi formami zachowania, które powodują zaburzenie funkcjonowania danej osoby.
W sporządzonych międzynarodowych klasyfikacjach DSM – IV oraz ICD-10 wyodrębniono blisko kilkaset rodzajów zaburzeń. Współcześnie nie istnieje jasna granica pomiędzy chorobą a tzw. normalnością. Niemniej jednak wśród diagnostów panuje przekonanie, że to, co sprawia człowiekowi cierpienie oraz jego otoczeniu, może zostać uznane za zaburzenie. Kryteria zaburzenia są dość płynne, aczkolwiek możemy wymienić siedem elementów składających się na określenie czy dana jednostka jest zaburzona, a ściśle rzecz ujmując, jej zachowanie. Więcej na temat zaburzeń dowiecie się podczas konsultacji psychologicznych.
Elementy zaburzonego zachowania:
- Cierpienie – ból, który trwa i nie ma ujścia u osoby chorej
- Irracjonalność – zazwyczaj będą to działania podejmowane przez jednostkę bezcelowe, spostrzeżenia, przekonania nie mające przełożenia na rzeczywistość
- Nieprzystosowanie – najczęściej objawia się to tym, że osoba chora nie odnajduje się w obecnej rzeczywistości, panujących realiach, jej sposób radzenia sobie z otaczającym światem jest niedostosowany do oczekiwań otoczenia
- Dyskomfort obserwatora – obserwacja osoby chorej, która zadaje sobie ból lub innym
- Nieprzewidywalność (brak kontroli) – zachowania lub sposoby reagowania niezgodne z oczekiwanymi przez innych
- Rzadkość (niekonwencjonalność) – to kwestia uzgodnienia społecznego, co zostanie uznane za rzadkie. Najczęściej jednak o rzadkości możemy mówić w przypadku zaburzeń na tle seksualnym tj. parafilie i dewiacje
- Naruszanie norm – niedostosowanie osoby chorej do ustalonych zasad i reguł panujących w danym porządku społecznym
Podział na zaburzenia wg DSM-IV (oś I):
Zaburzenia diagnozowane zwykle po raz pierwszy w niemowlęctwie, dzieciństwie lub adolescencji
- upośledzenie umysłowe
- zaburzenia uczenia się
- zaburzenia umiejętności motorycznych
- zaburzenia komunikowania się
- uogólnione zaburzenia rozwoju
- deficyty uwagi i destrukcyjne zaburzenia zachowania
- zaburzenia odżywiania i jedzenia w niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie
- tiki
- zaburzenia wydalania
- inne zaburzenia w niemowlęctwie, dzieciństwie lub adolescencji
Delirium, demencja, amnezyjne oraz inne zaburzenia poznawcze
- delirium
- demencja
- zaburzenia amnezyjne
- inne zaburzenia poznawcze
Zaburzenia umysłowe spowodowane ogólnym stanem zdrowia nieklasyfikowane gdzie indziej
- Zaburzenia spowodowane substancjami
- Schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne
- Zaburzenia nastrojuzaburzenia depresyjne
zaburzenia dwubiegunowe - Zaburzenia lękowe
- Zaburzenia somatoformiczne
- Zaburzenia pozorowane
- Zaburzenia dysocjacyjne
- Zaburzenia seksualne i tożsamości płciowejdysfunkcje seksualne
parafilie
zaburzenia tożsamości płciowej - Zaburzenia odżywiania
- Zaburzenia snupierwotne zaburzenia snu
zaburzenia snu związane z innymi zaburzeniami umysłowymi
inne zaburzenia snu - Zaburzenia kontroli impulsu nieklasyfikowane gdzie indziej
- Zaburzenia przystosowania
- Zaburzenia osobowości